Fabryka Samochodów Ciężarowych Jelcz została założona15 marca 1952 roku w miejscowości Jelcz-Laskowice, na Dolnym Śląsku. Powstanie zakładów było odpowiedzią na powojenne potrzeby gospodarki Polski Ludowej, szczególnie w zakresie transportu ciężkiego i wojskowego. Fabryka początkowo zajmowała się remontami pojazdów wojskowych, ale już wkrótce rozpoczęto produkcję własnych modeli samochodów ciężarowych. Przełom nastąpił w latach 60. XX wieku, gdy zakłady opracowały konstrukcję Jelcza 315 – modelu, który na długie lata stał się symbolem polskiego przemysłu motoryzacyjnego.
Jelcz 315 w skrócie
Jelcz 315 to jeden z najbardziej rozpoznawalnych modeli samochodów ciężarowych w Polsce. Produkcja rozpoczęła się w 1968 roku i trwała do początku lat 80, dokładne do 1982 roku. Model ten wyróżniał się solidnością konstrukcji, uniwersalnością oraz prostotą obsługi i naprawy, dzięki czemu był chętnie wykorzystywany we wszystkich dziedzinach przemysłu – budownictwie, rolnictwie, transporcie towarów, etc.
Pojazd napędzany był rzędowym sześciocylindrowym wolnossącym silnikiem wysokoprężnym typu SW680/1, chłodzony cieczą, z rozrządem OHV produkowanym przez WSK Mielec, o mocy 200 KM. Jelcz 315 posiadał napęd na tylną oś. Skrzynia biegów była manualna, pięciobiegowa, co w połączeniu z wysokim prześwitem i trwałym zawieszeniem pozwalało na skuteczną pracę nawet w wymagających warunkach. Maksymalna ładowność wynosiła 8 ton, co czyniło go wszechstronnym pojazdem dla wielu gałęzi przemysłu.
Jelcz 315 na ekranie
Jelcz 315 zapisał się nie tylko w historii polskiej motoryzacji, ale również w popkulturze. W 1973 roku samochód ten zagrał główną rolę w kultowym serialu telewizyjnym „Droga”, obok wybitnego aktora Wiesława Gołasa, wcielającego się w postać kierowcy – Mariana Szyguła. Serial ukazywał codzienne życie kierowcy ciężarówki, jego przygody oraz trudne relacje międzyludzkie, stając się jednym z najbardziej lubianych polskich seriali lat 70. W 2025 roku przypada 50. rocznica emisji serialu w TVP, co jest doskonałą okazją do wspomnienia zarówno o serialu, jak i o Jelczu 315, który był jego nieodłącznym elementem.
Dziedzictwo Jelcza 315
Jelcz 315 to pojazd, który na trwałe wpisał się w krajobraz polskich. Jego niezawodność i wszechstronność sprawiły, że był używany przez dekady, a wiele egzemplarzy wciąż funkcjonuje do dzisiejszego dnia.
Obecnie marka Jelcz jest znana przede wszystkim z produkcji specjalistycznych pojazdów wojskowych. Zakłady, choć zmodernizowane i dostosowane do współczesnych wymagań, nadal funkcjonują w Jelczu-Laskowicach, kontynuując bogatą tradycję produkcji pojazdów ciężarowych.
Podstawowe dane techniczne
Wymiary
- Długość (mm) – 6820
- Szerokość (mm) – 2500
- Wysokość (mm) – 2660
- Rozstaw osi (mm) – 2990
Masa
- Masa własna (kg) – 7350
Silnik
- Pojemność silnika (ccm) – 11 100
- Moc maksymalna (KM) – 200
- Moment obrotowy (Nm) – 743
Osiągi
- Prędkość maksymalna (km/h) – 87