MiG-21M to jedna z licznych wersji myśliwca MiG-21, który był produkowany przez Związek Radziecki od końca lat 50. XX wieku i stał się jednym z najliczniej produkowanych odrzutowych samolotów wojskowych w historii. Wersja MiG-21M została opracowana jako wariant eksportowy przeznaczony głównie dla krajów Układu Warszawskiego, ale znalazła się również w arsenale państw spoza tego sojuszu.
MiG-21M wszedł do produkcji w drugiej połowie lat 60. XX wieku. W porównaniu do wcześniejszych wersji, takich jak MiG-21F-13 czy MiG-21PF, wyróżniał się mocniejszym silnikiem R-11F2S-300 oraz możliwością przenoszenia większego uzbrojenia. Wprowadzono także wzmocnioną konstrukcję płatowca, co miało umożliwić lepsze wykorzystanie samolotu w misjach bojowych z pełnym ładunkiem. W samolocie zastosowano radar RP-21MA (oznaczany też jako Sapfir), który zapewniał możliwości wykrywania i śledzenia celów z odległości 20 km.
Pod względem osiągów MiG-21M nie różnił się znacząco od innych wariantów tej serii. Mógł osiągać prędkość maksymalną przekraczającą 2100 km/h (czyli około Mach 2) i operować na pułapie ponad 17 tysięcy metrów. Jego zasięg bojowy był jednak ograniczony, zwłaszcza w konfiguracji z pełnym uzbrojeniem, co było jedną z podstawowych wad tej konstrukcji. Samolot był wyposażony w jedno działko kalibru 23 mm oraz możliwość podwieszenia rakiet powietrze–powietrze (najczęściej R-3S lub R-13M), bomb albo zasobników z niekierowanymi pociskami rakietowymi.
MiG-21M był eksploatowany m.in. w Polsce, gdzie trafił na uzbrojenie Sił Powietrznych w latach 1969–1972. Łącznie Polska otrzymała około 36 egzemplarzy tej wersji, które służyły w Siłach Powietrznych Polski od 1970 do 2003 roku. W porównaniu do późniejszych wersji, takich jak MiG-21bis, wariant M był mniej zaawansowany technicznie, ale uważany był za względnie niezawodny i łatwy w obsłudze. Dzięki prostocie konstrukcji MiG-21 w różnych wersjach długo pozostawał w służbie w wielu krajach, mimo szybko postępującego rozwoju technologii lotniczych.
MiG-21M, podobnie jak inne wersje tej maszyny, nie oferował dużego komfortu dla pilota i był dość wymagający w prowadzeniu, zwłaszcza podczas startu i lądowania. Wysoka prędkość podejścia oraz stosunkowo słaba widoczność z kabiny w niektórych układach faz lotu były często krytykowane przez pilotów. Samolot jednak ceniono za prostotę, niskie koszty utrzymania i dużą zwrotność na małych i średnich wysokościach.
Już w latach 60. myśliwce tej serii były wykorzystywane przez Związek Radziecki do ustanawiania rekordów prędkości i pułapu. Specjalnie zmodyfikowana wersja MiG-21 (oznaczona jako E-66) osiągnęła prędkość 2387 km/h, bijąc ówczesny rekord świata dla samolotów z silnikiem odrzutowym. W 1961, wariant E-66 osiągnął wysokość ponad 34 714 metrów, co również stanowiło światowy rekord.
Podstawowe dane techniczne
Wymiary
- Rozpiętość – 7,15 m
- Długość – 13,46 m
- Wysokość – 4,10 m
- Powierzchnia nośna – 23 m2
Masa
- Własna – 5 350 kg
- Startowa – 8 950 kg
Napęd
- Silnik – 1 x R-11F25K-300
- Ciąg silnika – 4 200 KG (6175 z dopalaniem)
Osiągi
- Prędkość max. – 2 130 km/h (2,05 Ma)
- Prędkość wznoszenia – 120 m/s
- Pułap – 19 000 m
- Zasięg – 1 100 km
Samolot MiG-21M można dziś zobaczyć na ekspozycji plenerowej Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, mieszczącym się przy ul. Lotników Polskich 1, 08-530 Dęblin. To jedno z głównych miejsc w Polsce, gdzie prezentowane są autentyczne egzemplarze sprzętu lotniczego używanego przez Siły Powietrzne, w tym właśnie MiG-21M, który przez lata służył w polskim lotnictwie wojskowym.
Mamy nadzieję, że artykuł okazał się dla Ciebie wartościowy i znalazłeś/-aś w nim coś przydatnego. Zajrzyj do nas ponownie – regularnie publikujemy nowe treści, które mogą Cię zainteresować. Jeśli chcesz pomóc nam rozwijać ten projekt, podziel się linkiem, wspomnij o nas znajomym albo po prostu wróć – każda forma wsparcia wiele dla nas znaczy.